بررسی تاثیر جهت های جغرافیایی و تردد دام بر میزان ترسیب کربن پوسته های بیولوژیکی (مطالعه موردی: منطقه آلاگل، استان گلستان).

تغییر اقلیم و افزایش گرمای جهانی یکی از چالش¬های مهم در بحث توسعه پایدار است که ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه¬ای می¬باشد. ترسیب کربن در بیوماس گیاهی و خاک های تحت آن، ساده¬ترین راهکار ممکن جهت کاهش کربن اتمسفری محسوب می¬گردد. کریپتوگام ها گونه¬های پیش رو اول در روند توالی هستند و در یک اکوسیستم نقش¬های بسیاری ایفا می¬نمایند. بدین¬منظور، در تحقیق حاضر تاثیر جهت¬های جغرافیایی و تردد دام بر میزان ترسیب کربن پوسته¬های بیولوژیکی بررسی شد. پس از تعیین مناطق معرف به صورت شعاعی نسبت به کانون چرایی شدید، دو سایت با تراکم دام زیاد و متوسط تعیین و در هر سایت جهت¬های جغرافیایی در تعیین محل نمونه¬ها دخالت داده شد. تعداد نمونه پلات لازم به صورت تصادفی با توجه به پراکنش پوسته¬های بیولوژیکی برداشت گردید. نمونه¬برداری خاک در عمق 10-0 سانتی متری زیر پوسته¬های بیولوژیکی انجام گرفت. ضریب تبدیل ترسیب کربن با استفاده از روش احتراق، اندازه¬گیری کربن آلی خاک از روش والکی- بلاک و وزن مخصوص ظاهری با روش کلوخه تعیین شد. آنالیز داده¬ها با استفاده از نرم افزار spss 16 و مقایسه میانگین¬ها توسط آزمون دانکن انجام گرفت. نتایج نشان داد که میانگین ضریب تبدیل کربن برای گیاه گلسنگ به طور معنی¬داری بیشتر از خزه می¬باشد اما به دلیل کاهش میزان زیتوده آن میزان کربن کمتری در واحد سطح ترسیب داده است. نتایج نشان داد اثرات اصلی سایت و جهت¬های جغرافیایی بر میزان کربن ذخیره شده در خزه، گلسنگ و خاک معنی¬دار است ولی اثر متقابل سایت در جهت¬های جغرافیایی معنی¬دار نمی¬باشد. مقایسه ذخیره کربن نشان داد که کاهش تراکم دام باعث افزایش ذخیره کربن در خزه و خاک می¬شود ولی در گلسنگ با کاهش تراکم دام میزان ترسیب نیز کاهش یافته است. بیشترین میزان ترسیب برای خزه و خاک در جهت شمالی بدست آمد، اما در گلسنگ بیشترین میزان ترسیب در جهت جنوبی مشاهده گردید. همچنین نتایج نشان داد که در هر دو سایت با تراکم دام زیاد و متوسط، خاک بیشترین سهم را در ذخیره کربن به ترتیب با 97 و 98 درصد داشته است و منبع اصلی ذخیره کربن است.